Da Solend ble kåret til Årets internasjonale elverumsing i oktober, var responsen overveldende. Mer enn 400 ‘likes’ og tett oppunder 100 gratulasjoner i kommentarfeltet er ikke hverdagskost på Elverum kommunes facebookside.
- Hvorfor er folk så glade på dine vegne?
- Jeg tror jeg har vært en viktig støttespiller for mange minoritetsspråklige. I de 14 årene jeg var lærer på Elverum ungdomsskole underviste jeg mange elever med innvandrerbakgrunn. I jobben som koordinator for minoritetsspråklige barn i kommunen var jeg ofte på hjemmebesøk for å forklare hvordan ting fungerer i Norge. Jeg ble kjent med mange flyktninger, og de satte pris på hjelpen de fikk.
- Det var en stor ære å få prisen, og hver eneste klem og gratulasjon i etterkant har varmet hjertet mitt, forteller Solend.
Siden 2015 har hun vært ansatt som rektor ved Elverum læringssenter. Sammen med 30 ansatte, jobber hun for at de rundt 185 elevene fra mellom 25 og 30 nasjoner skal integreres og klare seg selv i det norske samfunnet.
- Jeg deler prisen med mine fantastiske kollegaer ved Elverum læringssenter, de ansatte i Enhet for bosetting og introduksjon, og i NAV. Vi er et lag som jobber tett og godt. I tillegg vil jeg takke utdanningskontoret med Tord Arnesen og Atle Teksum i spissen. De lar oss få lov til å blomstre i jobben vi gjør, sier Solend.
De kommer hit med ressurser
Mukanisa Buranga Solend ble født i 1975. Foreldrene studerte ved sykepleierutdanningen i landsbuen Kaziba i Kongo, og var to av fire studenter som fikk tilbud om å dra til Norge for å etterutdanne seg. Mens de var i Oslo kom Mukanisa, ikke helt planlagt, til verden.
- Da jeg var halvannet år flyttet vi tilbake til Kongo, før familien tidlig på 80-tallet returnerte som arbeidsinnvandrere til Norge og Eidsvoll. I 1997 begynte jeg på Elverum lærerhøgskole, og siden har jeg blitt her. Gifta meg med en nordmann og fått fire barn. Vi trives veldig godt i Elverum, sier Solend fornøyd.
Mange av elvene ved læringssenteret bærer på en ryggsekk full av vonde opplevelser fra krig og flukt. Samtidig skal de omstille seg og integreres i en ny kultur. Nytt språk, nye lover og regler. En annen verden.
- Det er ikke lett å være flykning i et fremmed land. Men de aller fleste som kommer har også med seg ressurser. Det er viktig å fokusere på alt de faktisk kan og får til, ikke bare det som er vanskelig, sier Solend.
Pendler mellom to kulturer
Hun er elverumsing, og føler seg ellers halvt om halvt nordmann/kongoleser. For unge minoritetsspråklige er det ofte utfordrende å skulle være en del av to kulturer – én hjemme, og én på skolen og blant venner.
Solend vet hvor vanskelig det er å skulle finne seg selv i dette skjæringspunktet.
- Det handler om å ta med seg det beste fra begge steder. Og for oss som jobber på læringssenteret, er det viktig å forberede foreldrene på at denne prosessen kan bli vanskelig, både for dem og barna. Vi kjører foreldreveiledningskurs både på norsk og morsmål. Det er viktig at innvandrerforeldre får nøklene til det norske samfunnet og at de lærer seg kjørereglene, sier hun.
I tillegg mener Solend at nordmenns væremåte må bli forklart til dem som ikke kjenner oss fra før. For elevene ved læringssenteret kan det synes vanskelig å bli akseptert i lokalsamfunnet. Solend ber dem være tålmodige. Det kan ta mange år før du blir invitert helt inn på en kopp kaffe hos naboen, men slik er det for nordmenn også.
Som å vinne i Lotto
- Det er ikke alltid så enkelt å komme innafor hos østerdøler, og jeg bruker mye tid på å forklare forskjeller mellom kulturene. I Norge er det ikke vanlig å spontant invitere noen inn, eller komme på uanmeldt besøk. Dessuten liker ikke nordmenn å sette seg ved siden av folk de ikke kjenner på bussen. Men de behøver ikke å ha noe imot deg av den grunn, ler Solend.
Prispengene på 10 000 kroner skal hun gi til barnehjemmet som ligger i landsbyen foreldrene hennes kommer fra. At hun selv kom til Norge og fikk seg utdanning og jobb, sammenligner hun med å vinne i Lotto.
- Barnehjemmet trenger hver eneste krone. Aller helst vil jeg at pengene skal brukes til å fremme læring og utdannelse. Det er den viktigste veien ut av fattigdom, sier Solend.
Dette sier juryen om Årets internasjonale elverumsing 2018:
"Årets prisvinner har med konkret arbeid og egen livshistorie bidratt til å gjøre Elverum til en internasjonal kommune. Hun har gjort et stort arbeid for at nye innbyggere fra andre land skal finne seg til rette i Norge og i lokalsamfunnet. Dette er viktig, både for den enkelte, for familiene og for samfunnet.
Vinneren har utmerket seg som en dyktig lærer, og med et stort hjerte for de elevene som trenger det mest. Særlig har dette kommet til uttrykk overfor barn, unge og voksne med minoritetsspråklig bakgrunn.
Prisvinneren har hatt en helt sentral rolle med prosjektet «Flyktninger i Arbeid», og hennes innsats er helt avgjørende for at vegen fram til fagbrev har blitt tilgjengelig for flere. Som leder har hun utmerket seg med tydelighet, varme, engasjement og faglig styrke.
Vinneren har bidratt til å gjøre Elverum læringssenter til et effektivt og inkluderende kvalifiseringssenter med stort mangfold. Hun har også bidratt til et samarbeid på tvers av etatene, noe som gjør oppfølgingen av flyktningene mer helhetlig. Dette banebrytende arbeidet er en sentral del av det som kalles Elverumsmodellen.
Prisvinneren er fra Den Demokratiske Republikken Congo( DRC), men født i Norge i 1975 og er selv et levende eksempel på at grenser kan krysses, hindringer overvinnes og at verden tross alt går framover."